صدای تو آن پرنده عاشق بود
که با شادی تمام
برای درخت آواز می‌خواند
صدای تو آن بادبادک بازیگوش
در غروب علفزار بود
که باد آن را در کودکی از تو به یغما برد
صدای تو رؤیای تو بود، وظیفه تو
که آرام‌آرام از طناب ماه پایین آمد
و در چاهی عمیق گم شد
آی پرنده غمگین پر سکوت!
صدای تو فریاد بلند زندگی است
صدای تو فریاد بلند زندگی است
صدایت را به خودت
صدایت را به من برگردان…
صدای آدمی از بدو پیدایش، پل ارتباطی محکم و ایمنی بین او، طبیعت و سایر آدمیان بوده است. انسان با صدا توانسته است خود را بر دیگری یا دیگران افشا کند و مهم‌ترین احساسات خود را با محیط پیرامون خویش به اشتراک بگذارد؛ باوجود این، منزلت و ظرفیت این آوای جادویی همچنان بر ما پوشیده است. به‌راستی صدا چیست و چه پیام‌هایی را از درون به بیرون انتقال می‌دهد؟
تعریف صدا
ساده‌ترین تعریف صدا در علم فیزیک، انتقال ارتعاشات فیزیکی در یک محیط مادی است. محیط مادی می‌تواند هرکجا باشد، از اتاق‌های یک خانه گرفته تا کلاس درس، خیابان، دشت، مزرعه و هر محیط دیگری که فکرش را می‌کنید.
در یک محیط مادی، هر ماده‌ای بسته به شرایط می‌تواند به منبع تولید صدا تبدیل شود؛ برای مثال وقتی ما در اتاق با یک نفر دیگر صحبت می‌کنیم، منبع تولید صدا هستیم.
پرنده‌ها، حیوانات و بسیاری از حشرات در محیطی مثل جنگل نیز منبع تولید صدا هستند و ارتعاش به وجود می‌آورند. ازاین‌دست مثال‌ها اطراف ما بسیار زیاد است.
اکنون پرسشی که به ذهن متبادر می‌شود این است: صدا در حوزه فن بین چه تعریفی دارد؟!
تعریف صدا در حوزه فن بیان
در حیطه فن بیان به آن دسته از آواهای گفتاری که به‌وسیله تارهای صوتی انسان تولید می‌شود، صدا گفته می‌شود؛ آواهایی که پرده‌های صوتی ما را می‌لرزانند و یک واک به وجود می‌آورند.
انواع صدا
صدا به سه گروه اصلی ِ
- سر و صداهای محیطی متداول یا همان نوفه یا نویز؛
- مکالمه؛
- و موسیقی تقسیم می‌شود.
نوفه یا نویز را همه می‌شناسیم؛ همان صداهای بعضاً گوش‌خراشی که با شنیدنشان حالمان حسابی بد می‌شود. همان چیزی که به آن آلودگی صوتی می‌گوییم. حالا بسته به روحیات ما می‌تواند از صدای تیک‌تاک ساعت تا انواع متنوع دیگری از صداهای ناهنجار را در خود جای دهد.
مکالمه هم نوع آگاهانه و هدفمند استفاده از صدا از سوی انسان و سایر موجودات زنده است و به‌منظور برقراری ارتباط بین افراد و گونه‌های متنوع جانداران، به کار گرفته می‌شود.
و موسیقی که زیباترین نوع صداست و به لطف آلات موسیقی تولید می‌شود. دلیل این زیبایی هم آهنگین بودن و چیدمان خاص و منظم مجموعه‌ای از صداها کنار یکدیگر است.
یک خبر شگفت‌انگیز
یکی از کامل‌ترین آلات موسیقی موجود در طبیعت، حنجره انسان است. جعبه‌ای جادویی که وظیفه تولید اصوات را بر عهده دارد و اگر این اصوات، آهنگین، پیوسته، زیبا و آگاهانه تولید شوند، آواها به آواز تبدیل می‌شوند و رنگ و فرم عمیق و بسیار زیبایی به خود می‌گیرند.
آوازهای سحرانگیز و روح‌پروری که از برخی خوانندگان مطرح ایران و جهان می‌شنویم، حاصل این نظم صوتی و چیدمان هنری اصوات کنار یکدیگر است.
چند پرسش دردناک
به نظر شما چه اتفاقی می‌افتد که صدای ما در ما زندانی، گم و به عقب رانده می‌شود و ما هرگز از این موهبت بی‌نظیر خداوندی آن‌گونه که باید استفاده نمی‌کنیم؟! چه اتفاقی می‌افتد که ما خاموش می‌شویم، سرد می‌شویم، کمرنگ می‌شویم و حرف زدن، خوب حرف زدن برای ما به رنج آورترین کار دنیا تبدیل می شود؟
چه کسی یا چه چیزی ایمان ما را از ما گرفت و لب‌های ما بسته شد و گفت‌وگوی سالم بیرونی به یک گفت‌وگوی بیمار درونی بدل شد؟ به این پرسش‌ها فکر کنید. پاسخ آن قطعاً برای شما نجات‌بخش خواهد بود.
