این روزها همه نمایش مزورانه و طرح تاریک دشمنان زبان فاخر فارسی را در شبکه‌های اجتماعی دیده‌ایم؛ دیده‌ایم که با چه بغض و کینه‌ای علیه ریشه‌دارترین زبان دنیا هشتگ‌پرانی می‌کنند و جنجال #منو فارسی و #رنج-به-زبان-مادری راه می‌اندازند.
صرف نظر از اهداف پشت پرده این غوغا، در جایگاه یک آموزگار زبان و ادبیات فارسی؛ همچنین زنی که عاشق این زبان است و آن را وطن خود می‌داند، لازم می‌دانم به چند نکته ظریف در این باره اشاره کنم.
زبان فارسی هویت ماست
- فارسی تنها یک زبان نیست؛ بلکه فرهنگ، تمدن و هویت ایرانی است. در گروه‌بندی زبان‌های پراهمیت جهان نیز یکی از مهم‌ترین گروه‌های زبانی، زبان هند و ایرانی است که تمام زبان‌های شبه‌قاره هند- ایران و اروپایی را در برمی‌گیرد.
- زبان فارسی را تمام مردم ایران، افغانستان و طیف وسیعی از مردم تاجیکستان و ازبکستان می‌دانند. اقلیتی نیز در هند، پاکستان، سین کیانک، قرقیزستان و منطقه اوراسیا و کشورهای عربی خلیج فارس نیز این زبان قدرتمند را می‌فهمند. هندی‌ها، پاکستانی‌ها و کردها با کمترین تلاشی می‌توانند فارسی را بفهمند و به‌دلخواه با آن صحبت کنند. اکنون یک میلیارد انسان شبه‌قاره و آسیای میانه، می‌توانند اعداد فارسی را به‌آسانی بفهمند و بشمارند.
- زبان فارسی بر زبان ترکی، عربی و مغولی تأثیر فراوانی گذاشته و بسیاری از کلمات در این زبان‌ها ریشه فارسی دارند. فارسی باستان (اوستایی) نیز ابتدا به خط زند نوشته می‌شده است و زبان کردی و لری، باقی‌مانده واژگان ماد و فارسی باستان هستند؛ همچنین از میان زبان‌ها و گویش‌های موجود در فلات ایران، «پشتو» نزدیک‌ترین خویشاوندی را با زبان اوستایی دارد.
- گذشته از اینکه بسیاری از مردم ایران، واژه «فارسی» را بر هر گونه زبانی که در کشور رواج داشته است اطلاق کرده‌اند، در ایران گویش‌های متنوعی وجود دارد که برخی از این گویش‌ها را می‌توان زبان نامید؛ مانند زبان آذری آرانی، زبان کردی، زبان پشتو و…؛
- زبان فارسی یک زبان ترکیبی و پیوندی است و مجموعه‌ای از چندین زبان را زیر چتر خود می‌گیرد؛ زبانی که طبق این تعریف، بزرگ‌ترین جمعیت جهان به آن سخن می‌گویند و صدها واژه مشترک میان فارسی و آن زبان‌ها وجود دارد.
با طرح این نکات؛
- آیا زبان فارسی «تک‌زبانه» و فقط مختص یک قوم در ایران است؟!
- آیا کسانی که زبان فارسی را زبان غیر مادری می‌دانند، این زبان و ریشه‌های آن را به‌خوبی می‌شناسند؟!
- آیا از پیوند عمیق و جدایی‌ناپذیر زبان فارسی با زبان و گویش‌های محلی آگاه هستند؟!
- آیا دل سپردن به سخنان مشتی اوباش تجزیه‌طلب که تدبیری جز برانگیختن احساسات و هیجانات سطحی طیفی از مردم ایران ندارند و چه‌بسا بر زخم‌های روان و تجربه‌های ناخوشایند «مدرسه‌ای» آن‌ها انگشت گذاشته‌اند، می‌تواند صاحبان زبان‌های محلی و گویش‌های غیررسمی را به نتیجه مطلوب برساند؟!
چشم‌هایمان را باز کنیم. کمی بیشتر درباره زبان فارسی بخوانیم و بدانیم. عمق دید داشته باشیم. زبان فارسی وطن من است. زبان فارسی وطن توست. زبان فارسی وطن ماست. بدون وطن همه آواره و نگون‌بختیم. با کنار رفتن زبان فردوسی، مولانا، سعدی و حافظ از ما چه می‌ماند جز خاشاکی بی‌ارزش در دست باد؟! جز طعمه‌ای لذیذ پیش چشم متجاوزان؟!
سخن پایانی من در این باره، بیت سحرانگیز حافظ -رند فرزانه شیراز- است:
شکرشکن شوند همه طوطیان هند زین #قند-پارسی که به بنگاله می‌رود
